«Жасанды уылдырық» дегеніміз не? Оны қалай қолдан жасайды? Кәсіби емес маман ол жасандылықты анықтай алуы мүмкінбе? Уылдырықты таңдау кезінде не нәрсеге көңіл аудару керек?
Қара уылдырыққа қатысты болған кезде нағыз жасандылық туралы айтуға болады. Бұл өте кең таралған жағдай: Шортанның уылдырығын тамаққа арналған бояғышпен бояйды, өйткені ол бекіре немесе ақ балықтың уылдырығына өте ұқсас келеді. Алайда жасанды қара уылдырықты анықтауға әбден болады. Шортанның уылдырығының мөлшері біркелкі болады. Ал нағыз қара уылдырықтың уылдырықтары бір-біріне ұқсамайды, керісінше, уылдырықтары әртүрлі өлшемде болады.
Сапасы нашар жалған қызыл уылдырық дегеніміз - ол күмәнді жолмен тұздалған, кейде антисанитарлы жағдайларда сақталған және оны мұздатылған түрінде арзан бағаға сатады. Сонымен қатар, уылдырық өткен жылғы болуы мүмкін, оны жуып, қайтадан тұздайды. Нәтижесінде, ол шашыраңқы болады, ал ең дұрысы, уылдырық бір-бірімен желімделген болуы керек, бірақ сонымен қатар ол шырышты қабығы болмауы керек. Уылдырықтың шынайы екеніне көз жеткізу үшін бірнеше уылдырықты жылы суға тастайсыз. Жалған уылдырық болса ол суда еріп кетеді.
Уылдырықты өз маусымында сатып алған жақсы, әдетте, ол қыркүйек айының соңы мен қазан айының басы.
Қара уылдырықтың түсі ашық сұрдан қара түске жақын болып келеді. Ашық түсті болса, демек, жетілген, соншалықты дәмді. Ең ашық түсті және ірісі бұл - ақ түйіршікті уылдырық. Қызыл уылдырықта дайындау технологиясы бұзылғанда, май қатты қыздырылғанда ащы дәм сезілуі мүмкін. Жасанды уылдырық, әдетте, желатиннен немесе балдырлардан жасалады және қатты серпімділігімен ерекшеленеді, егер жақсылып қарасаңыз, онда ядросы жоқ, ол бір түсті болады.
Уылдырық – тез бұзылатын тағам түрі. Бірақ сақтау кезінде оны қатыруға болмайды. -2-ден -6° цельсийауданынадейін сақтаған жөн. Төмен температурада уылдырық зақымдалуы мүмкін. Уылдырықты ашқаннан кейін бір аптадан артық сақтауға болмайды.
Тіпті арнайы маман емес тұтынушы да, келесі өлшемдер бойынша табиғи өнімді жасанды өнімнен айыра алады:
1) табиғи уылдырықта балықтың әлсіз иісі болады, ал жасанды уылдырықташабақтың өткір иісі бар тұздықтармен хош иістендіріледі;
2) табиғи уылдырық жаншу кезінде ол шашырайды және ауызда жарылады, ал жасанды уылдырық тіске кәдімгі желатин сияқты жабысып қалады;
3) Табиғи уылдырықта әрқашан көзге жақсы көрінетін ұрық болады, ал жасанды уылдырықта ондай жоқ;
4) табиғи қызыл уылдырық ашық қызғылт немесе қызғылт-қызыл түсті, күн көзіне сәл флюоресцирленетін, ал жасанды уылдырықтақатты ашық емес қызыл түсті, қызыл-қызғылт түсті болады. Бет жағындағыбояуыбіркелкі емес және қабығы ағып кетуі мүмкін.
Қызыл уылдырықты өндіру кезінде рецептуралық құрамның бұзылуы қосымша уротропинді, бор қышқылын немесе бураны (антисептика ретінде пайдаланылатын) не өсімдік майын, глицеринді (уылдырықтың құйылуын және құрғауын болдырмау үшін, сондай-ақ табиғи ащы дәмін азайту үшін пайдаланылатын) енгізу есебінен жүзеге асырылуы мүмкін.
Табиғи уылдырыққа жасанды уылдырықты қосып, табиғи өнімді араластыру дамүмкін жағдай. Егер жасанды уылдырық 15-20% - ға дейін енгізілсе, онда мұндай бұрмалауды органолептикалық көрсеткіштер бойынша тану өте қиын, ал оны тек зертханалық сараптама әдістерін қолдана отырып анықтауға болады.
Қалбырының қақпағында міндетті түрде бедерлер болу керек және міндетті түрде дөңес әріптер түріндегі бедерлер болу керек. Егер әріптер қисық болса, онда бұл күдік тудыруы керек. Заттаңба Мұқият жабыстырылуы тиіс. Қалбырдың өзі (немесе шыны банканың қақпағы) ісіп тұрмауы керек. Көбінесе жарамдылық мерзімі өтіп кеткен уылдырықтарды тез арада өлшеп сатуға жібереді.
Уылдырықты шыны банкілердегісін сатып алған сенімді, өйткені оны көруге және уылдырықтың сапасын көзбен анықтауға болады. Сонымен қатар, шыны ыдыс – химиялық бейтарап болып келеді және онда тотығу процесі болмайды, сақтау үшін тамаша нұсқа болып табылады.
