Маусымдық аллергия деп – жылдың жылы мезгілінде пайда болатын сыртқы ортаның белгілі бір тітіркендіргіштеріне иммунитеттің қорғаныс реакциясын атайды.
Бұл аурудың тағы бір белгілі атауы бар – латын сөзінен шыққан шаңның тамыры дегенді білдіретін, поллиноз және бұл кездейсоқ емес, себебі маусымдық аллергияның төзімсіздігінің себебі өсімдіктердің әртүрлі бөліктері мен өсімдіктердің өсуі немесе гүлденуі кезінде бөлінетін олардың компоненттері болып табылады.
Маусымдық аллергия көбінесе ринит және конъюнктивит түрінде болады, ал емделушілердің тағы бір бөлігінде тері ауруының белгілері тіркеледі, ауыр жағдайларда бронх демікпесі қалыптасады.
Ағзаның атиптік реакциясының дамуының басты себебі шаңның компоненттері болып табылады, барлық жерде таралған және поллинозды тудыруға қабілетті 50-ге жуық ағаштардың, шөптердің, бұталар мен гүлдердің түрі бар екендігі мәлім.
ЖЫЛ МЕЗГІЛДЕРІ
Аллергиялықлық реакцияның белгілері көктемде және күзде айрықша байқалады, жаздың ортасында олар аз дәрежеде көрінеді. Бұл ауру көктемде қайың, үйеңкі, жаңғақ, платана гүлдеген кезде дамиды.
Жазда аллергия дәнді, дала және бақша гүлдерінің төзімсіздігі кезінде күшейеді. Жаздың соңында және күздің басында жусан мен көкпек мол гүлдеп және тұқым бөле бастайды.
АУА РАЙЫНЫҢ ӘСЕРІ
Поллинозы бар пациенттердің көңіл-күйіне ауа райы жағдайлары айтарлықтай әсер етеді.
Жаңбырлы ауа райында шаң басылып, жалпы көңіл-күйі жақсарады. Желді және ыстық күндері шаңның компоненттері ауамен тасымалданады, үй-жайларға оңай түседі және риниттер мен конъюнктивиттердің пайда болуына итермелейді.
Кейбір өсімдіктердің шаңы аз салмаққа ие және олар желмен ондаған километрге дейін жетуі мүмкін, сондықтан да тіпті ол пациенттің тұратын жерінде ондай өсімдік өспесе де, бұл поллиноздың дамитынын түсіндіреді.
Поллиноздар тек шаңға ғана емес, сондай-ақ саңырауқұлақтардың спораларынан да дамиды. Олар да желмен оңай ұшып келе алады. Саңырауқұлақтарға ылғалды бөлмелерде пайда болатын зең жатады.
Зеңге маусымдық аллергия жыл бойы болуы мүмкін, өйткені тұрғын ғимараттардағы зең жыл мезгіліне қарамастан көбейеді және өсе береді.
АЛДЫН АЛУ ЖӘНЕ ЕМДЕУ
Жүйелі терапия - аллергия басталған кезде не істеу керек. Аллергенді алып тастау немесе онымен байланысты азайту қажет. Антигистаминді препараттарды қабылдауды бастау, мұрын мен көзге тамшысын, тамаққа спрейді пайдалану. Мұндай терапия өткірлігі мен сол сәттің ауырлығын жоюға көмектеседі, бірақ мәселені шеше алмайды.
Иммунотерапия - құрамында аллерген бар уколдар, тамшылардың немесе капсулалардың көмегімен алдын алу. Өсімдіктер шаң шығара бастағанда, ағзаға аллергеннің аз мөлшері енгізіледі, мысалы, қайың шаңы. Ағзада қорғаныш факторлары пайда болады және бала осы аллергенге аллергиялық реакция көрсетпейді. Мұндай емді қатарынан үш жыл алған адамда 12 жылға аурудың пайда болуынан немесе кем дегенде маңызды дәрі-дәрмектік агрессиядан құтқарады деп есептеледі.
ПОЛЛИНОЗДЫҢ АСҚЫНУЫНЫҢ АЛДЫН АЛУ
Поллиноз кезінде антигистаминді препараттармен емделу өте қажет, бірақ аллергияның даму қаупін төмендетуге ықпал ететін шараларды өз бетінше қабылдау қажеттігін де ұмытпаған жөн.
Олардың ең қарапайым түрлері:
- Гүлдену кезеңінде пәтерлердегі терезелер мен есіктерді тығыз жабу, тазалағыш сүзгіштерді пайдалану қажет.
- Көшелерде серуендегеннен кейін бетті, көзді, мұрынды салқын сумен мұқият жуу керек, тамақты шайып тастау керек. Көшеге шыққан кезде күннен қорғайтын көзілдірік кию ұсынылады.
- Киімдерді әр серуендегеннен кейін жуу керек, ал үйдің ішін күн сайын ылғалды тазалау керек.
- Асқыну кезеңінде гипоаллергенді және тазалайтын диеталарды сақтау
организмдегі токсиндердің жиналуының азаюына ықпал етеді.
- Әрдайым өзіңмен бірге алып жүру керек
антигистаминді таблеткалар. Супрастин, Тавегил немесе Димедрол сияқты дәрілердің симптомдарын тез жояды, бірақ оларды тек көңіл-күйі күрт нашарлаған кезде ғана қолдану керек.
- Маусымдық аллергияға алғашқы күдіктенген кезде
аллерголог-дәрігерге бару керек. Дәрігер дәл диагноз қойып, емдеудің оңтайлы
тәсілін тағайындайды.
