1 қыркүйек - білім күні Қазақстан Республикасында атап өтілетін өте қуанышты мерекелердің бірі. Оқу жылының басымен бірге әр бала мен әр студенттің өмірінде жаңа қадам басталады.
Бұл мерекенің тарихы б.з. д. 4 ғасырда, 325 ж. - Ұлы Константин христиан дінін үстем дінге айналдырған Рим императоры (алғашқы христиан императоры) алғашқы Әлемдік собор құрған кезден басталады. Онда басқа да мәселелермен қатар жаңа жылды 1 қыркүйектен бастап бастау туралы шешім қабылданды. Бірақ КСРО Жоғарғы Кеңесі 1984 жылы ресми түрде жаңа мереке – білім күнін белгіледі. Тәуелсіздік алғаннан кейін де бұл күн бүкіл Қазақстанның оқушылары үшін мереке болып табылады.
Басқа елдерде оқу жылының басталуы
ЕУРОПА
- Бельгияда, Балтық жағалауы елдерінде, Венгрияда, Македонияда, Ирландияда, Польшада және Словенияда оқу жылы дәстүрлі түрде 1 қыркүйекте басталады. Бірақ Финляндия, Дания, Германия және Шотландия оқушыларының оқу жылы тамыз айында басталады. Германияда әр мектеп өзі біледі: кейде неміс балалары тамыздың соңғы аптасында, кейде (оқу орнының кестесіне байланысты) және қыркүйектің басында мектепке барады. Басқа елдерде оқу жылының басталуы
- Сабақтың басталуының өзгермелі кестесі Италияда да қолданылады. Мұның бәрі аймаққа байланысты және жыл сайын мектептерде сабақ басталатын күн бөлек хабарланады. Италияда жаз 1 қыркүйекте аяқталмайды, 22 қыркүйекке дейін созылады деп саналады, Сондықтан балалар жаздың ортасында мектепке бармайтыны ақылға қонымды саналады.
- Америка мен Канаданың көптеген мектептерінде мектеп сабақтарының басталуы қыркүйектің бірінші дүйсенбісіне тап келеді. Алайда, Латын Америкасында қыс бізде жаз басталған кезде басталады, ал күз болса наурыз айында келеді, бұл, әрине, мектеп сабақтарының кестесінде тікелей көрінеді. Сонымен, Аргентина, Коста-Рика және Бразилияда сабақтардың басталуы ақпанның бірінші аптасында, Чилиде мектептер бірінші наурызда оқушыларға есігін айқара ашады, ал Уругвайда — наурыздың бірінші дүйсенбісінде басталады.
АЗИЯ
- Азия елдерінің басым көпшілігінде сабақтың басталуы, біз сияқты, бірінші қыркүйекте, мысалы, Қытайда, Гонконгта, Лаоста, Тайваньда және Моңғолияда, ал Мьянмада мектептер қыркүйектің екінші сәрсенбісінде жұмыс істей бастайды. Алайда, Азияның көптеген елдерінде оқу жылы көктемде басталатындары да бар.
- Жапонияда оқу орындары жұмысты бірінші сәуірден бастап, Тайландта — мамыр айында басталады. Оқу Тайландтың жаңа жылы тойлағаннан кейін (оның күні әр уақытта жеке анықталады, бірақ әдетте ол сәуір айының ортасында болады) басталады, ал Филиппинде оқушылар білім алу үшін маусымның басында барады.
ТАЯУ ШЫҒЫС
- Израильде мектептерде сабақтардың басталуы, әдетте, 1 қыркүйекке келеді, алайда кейде оқу жылының басталу күні демалыс күндеріне байланысты ауыстырылады. Көрші араб елдерінде мектептерде сабақ қыркүйек айында басталады: Иранда — 22 немесе 23 қыркүйек, бұл парсы күнтізбесі бойынша күздің басына сәйкес келеді, Катар мен Біріккен Араб Әмірліктерінде — 15 қыркүйек, Египетте — 15-24 қыркүйек, Оман мен Сауд Арабиясында оқу жылы қыркүйектің бірінші аптасында басталады.
АФРИКА
- Африканың көптеген елдерінде балалар бірінші қыркүйекте мектепке бара бастайды, мысалы, Эфиопия, Нигерия және Сомали, ал Алжирде Білім күні дәстүрлі түрде қыркүйектің бірінші жексенбісінде атап өтіледі. Кенияның кейбір облыстарында мектеп сабақтарының басталуы да бірінші қыркүйекке келеді, Елдің басқа аймақтарында оқу жылы қаңтарда, жаңа жыл мерекесінен кейін басталады. Оңтүстік Африка мен Танзанияда және оқу жылының басталуы қаңтар айының ортасында, ал Оңтүстік Суданда мектептерде сабақ 20 наурызда басталады.
АВСТРАЛИЯ ЖӘНЕ ЖАҢА ЗЕЛАНДИЯ
- Австралияда оқу жылы жыл сайын 26 қаңтарда атап өтілетін елдің басты ұлттық мерекесі — Австралия күні тойлағаннан кейін басталады. Алайда, егер 27 қаңтар аптаның екінші жартысына түссе, онда мектептер сабақтың басталу кестесін келесі дүйсенбіге ауыстырады. Жаңа Зеландияда осыған байланысты Австралиядан онша ерекшеленбейді, мұнда мектептердегі сабақтар 27 қаңтарда басталады, алайда кейде жеке мектептерде ата-аналардың өтініші бойынша оқу жылының басталуы ақпан айының алғашқы күндеріне ауыстырылуы мүмкін.
